Có 4 nhóm chất dinh dưỡng cho bé bao gồm: tinh bột, chất đạm, chất béo và vitamin – khoáng chất. Các nhóm chất này đóng vai trò thiết yếu trong việc cung cấp năng lượng, xây dựng cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch và đảm bảo sự phát triển trí não cũng như thể chất của bé. Việc cân bằng và đa dạng hóa nguồn dinh dưỡng từ các nhóm này giúp trẻ lớn lên khỏe mạnh, năng động và phát triển toàn diện.

4 nhóm chất dinh dưỡng cho bé mà mẹ nên biết

Sống Việt Nam giới thiệu 4 nhóm chất dinh dưỡng cho bé mà mẹ nên biết để con phát triển khỏe mạnh. Cụ thể:

Nhóm chất bột đường

Carbohydrate là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, đặc biệt quan trọng với hệ thần kinh trung ương và các cơ quan khác. Ngoài ra, chúng còn tham gia cấu tạo tế bào, mô, điều hòa hoạt động cơ thể và cung cấp chất xơ cần thiết.

Phân loại carbohydrate:

• Carbohydrate đơn giản: có cấu tạo đơn giản, tiêu hóa và hấp thụ nhanh. Có trong trái cây, các sản phẩm từ sữa, đường ăn, kẹo, nước ngọt, siro.
• Carbohydrate phức tạp: tiêu hóa chậm hơn, có trong thực phẩm giàu tinh bột như các loại đậu, khoai, ngô, củ cải, bánh mì nguyên cám và ngũ cốc.

Chuyển hóa carbohydrate trong cơ thể

Khi bé ăn thực phẩm chứa bột đường, cơ thể phân giải thành các đơn vị đường nhỏ, hấp thụ vào máu và vận chuyển tới gan. Tại gan, các đường này chuyển hóa thành glucose để cung cấp năng lượng. Phần dư được dự trữ dưới dạng glycogen trong gan và cơ; khi dự trữ đầy, carbohydrate dư thừa chuyển thành mỡ.

Khi lượng đường trong máu giảm, glycogen ở gan và cơ chuyển hóa thành glucose để cung cấp năng lượng tức thời. Ngược lại, nếu cơ thể thiếu carbohydrate, protein sẽ bị huy động làm nhiên liệu, gây áp lực cho thận và tạo ra các chất có hại.

Lưu ý với trẻ có nguy cơ bệnh lý

Với trẻ có nguy cơ đái tháo đường hoặc các vấn đề về đường huyết, nên ưu tiên carbohydrate có chỉ số đường thấp như ngũ cốc nguyên hạt để đảm bảo năng lượng ổn định.

Nhóm chất béo (lipit)

Chất béo không chỉ cung cấp năng lượng cho cơ thể mà còn tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng và giúp hấp thu các vitamin A, D, E, K, từ đó hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện. Đồng thời, chất béo là thành phần quan trọng trong cấu trúc não bộ, góp phần phát triển trí não của trẻ.

Khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ từ 1-3 tuổi cần khoảng 1.180 kcal, trong đó chất béo chiếm 35-40%, tương đương 45-50g mỗi ngày. Trẻ càng nhỏ, nhu cầu chất béo càng cao. Mẹ có thể bổ sung dầu, bơ, lạc, vừng, sữa và các sản phẩm từ động vật. Tuy nhiên, cần lưu ý lượng acid béo bão hòa không vượt quá 10% năng lượng khẩu phần. Mẹ nên kết hợp cả dầu thực vật và mỡ động vật, đồng thời kiểm soát lượng cholesterol không quá 250-300 mg mỗi ngày.

Nhóm chất đạm (protein)

Protein là thành phần quan trọng, cấu tạo nên cơ bắp, máu, kháng thể, các tuyến bài tiết và tham gia vào hầu hết các chức năng sống của cơ thể. Ngoài ra, protein còn là thành phần của các enzym tiêu hóa, giúp cơ thể chuyển hóa chất dinh dưỡng hiệu quả, hỗ trợ trẻ tiêu hóa tốt và ăn ngon miệng hơn. Thiếu protein có thể gây rối loạn hoạt động tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, thậm chí dẫn đến suy dinh dưỡng.

Trẻ từ 1 đến 3 tuổi cần khoảng 35-44g protein mỗi ngày, trong đó 50-60% nên là đạm động vật. Mẹ nên ưu tiên các nguồn đạm có giá trị cao như thịt, sữa, trứng, cá, tôm, vì giai đoạn này trẻ cần đầy đủ dinh dưỡng và năng lượng để phát triển cả thể lực lẫn trí tuệ. Tuy nhiên, cần cân đối protein với các dưỡng chất khác để tránh làm tăng gánh nặng cho gan và thận.

Nhóm vitamin và khoáng chất

Các khoáng chất như canxi, kẽm, sắt, … đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ. Chúng giúp hình thành và duy trì xương, răng, các mô tế bào, đồng thời điều hòa hoạt động của hệ tim mạch và tiêu hóa. Với trẻ từ 1-3 tuổi, mỗi ngày cần bổ sung khoảng 500mg canxi và 460mg photpho để hỗ trợ quá trình phát triển xương và răng.

Kẽm là một khoáng chất quan trọng khác, tham gia vào chuyển hóa năng lượng và các chức năng chuyển hóa trong cơ thể, đồng thời giúp trẻ ăn ngon miệng và phát triển tốt. Bổ sung đủ kẽm còn giúp phòng ngừa biếng ăn, rối loạn vị giác và giấc ngủ ở trẻ.

Ngoài khoáng chất, trẻ cũng cần được bổ sung đầy đủ vitamin để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng nhanh. Các loại vitamin A, B, C, D giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao khả năng chống bệnh tật. Trong đó, vitamin B còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa và chuyển hóa dưỡng chất.

Hằng ngày, trẻ cần khoảng 400mcg vitamin A, 5mcg vitamin D và 13mcg vitamin K. Hiểu rõ nhu cầu vitamin và khoáng chất của trẻ là bước quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện.

Lời khuyên dinh dưỡng hợp lý dành cho bé

Chăm sóc dinh dưỡng cho bé không chỉ là cho ăn đủ bữa mà còn là đảm bảo bé nhận đúng các dưỡng chất cần thiết để phát triển toàn diện. Dưới đây là những lời khuyên dinh dưỡng hợp lý:

• Mẹ nên cho bé ăn đủ cả 4 nhóm thực phẩm dinh dưỡng mà Sống Việt Nam đã nêu ở trên
• Trong quá trình thiết kế thực đơn, mẹ nên xây dựng thực đơn có sự phối hợp giữa nhiều loại thực phẩm từ 4 nhóm trên (Cụ thể, nên kết hợp trên 20 loại thực phẩm khác nhau).
• Ăn đủ theo nhu cầu dinh dưỡng của bé, không nên bắt ép bé ăn quá nhiều gây ảnh hưởng đến cơ thể.
• Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm tránh gây hiện tượng ngộ độc.

4 nhóm chất dinh dưỡng cho bé là bài viết cung cấp cho mẹ những kiến thức bổ ích để nuôi dưỡng con cái phát triển một cách toàn diện. Mẹ hãy lưu lại và ghi chú để con có được những bữa ăn chất dinh dưỡng nhé. Nếu còn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận bên dưới bài viết của Sống Việt Nam để được giải đáp.