Trẻ Bao Lâu Thì Rụng Rốn? Cách Chăm Sóc Rốn Trẻ Sơ Sinh

Rốn của trẻ sơ sinh thường rụng sau khoảng 8–10 ngày kể từ khi chào đời. Trong thời gian này, cha mẹ cần biết cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh như: vệ sinh nhẹ nhàng bằng bông gòn, giữ rốn luôn khô ráo, chú ý khi tắm, … Qua đó, vùng rốn sẽ được giữ sạch, khô và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Hãy tiếp tục theo dõi bài viết của Sống Việt Nam để nắm được những hướng dẫn chi tiết, giúp rốn bé nhanh lành và an toàn.

Trẻ sơ sinh bao lâu thì rụng rốn?

Trong những ngày đầu sau sinh, cuống rốn đóng vai trò là phần kết nối cuối cùng giữa cơ thể mẹ và em bé. Phần mô này sẽ khô dần, teo lại rồi tự tách ra khỏi da bụng sau một khoảng thời gian nhất định.

Thông thường, thời điểm rụng rốn của trẻ sơ sinh dao động từ 8 đến 10 ngày sau khi chào đời. Tuy nhiên, quá trình này có thể ngắn hơn hoặc kéo dài tùy theo sức khỏe, cơ địa và cách chăm sóc vùng bụng dưới. Một số bé rụng rốn chậm hơn vẫn được xem là bình thường nếu phần cuống khô, không có mùi khó chịu, không sưng đỏ hay rỉ dịch.

Ngược lại, nếu vùng rốn ẩm ướt, xuất hiện mủ, tấy đỏ hoặc có mùi hôi, hiện tượng đó có thể là dấu hiệu viêm nhiễm. Khi phát hiện những biểu hiện bất thường, người chăm sóc cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và hướng dẫn xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Lý do cần chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh

Dây rốn đóng vai trò kết nối giữa thai nhi và nhau thai, giúp vận chuyển dưỡng chất cùng oxy nuôi cơ thể bé trong suốt thai kỳ. Khi em bé ra đời, các cơ quan đã hoạt động độc lập nên phần dây này không còn cần thiết. Sau khi sinh, bác sĩ sẽ tiến hành kẹp và cắt, để lại cuống rốn trên bụng trẻ.

Tốc độ rụng rốn tùy thuộc vào sức khỏe, thể trạng và cách vệ sinh vùng bụng dưới. Khi phần cuống khô, màu sắc thường chuyển sang nâu, xám hoặc đen rồi tự bong sau 1–3 tuần. Người chăm sóc cần giữ khu vực quanh rốn luôn khô ráo, sạch khuẩn và tuyệt đối không kéo cuống rốn để tránh tổn thương da.

Sau khi phần rốn rụng, dịch nhầy hoặc ít máu có thể xuất hiện trong vài ngày do phản ứng sinh lý. Nếu vùng da không được giữ sạch, vi khuẩn dễ gây viêm. Các nguyên nhân làm chậm quá trình bong gồm sinh non, sử dụng dung dịch sát khuẩn sai cách, tác dụng phụ của thuốc kháng sinh, nhiễm khuẩn hoặc miễn dịch yếu. Việc theo dõi và chăm sóc đúng hướng dẫn y tế sẽ giúp trẻ sơ sinh nhanh lành rốn và phòng ngừa biến chứng.

Hướng dẫn cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh

Để hạn chế tối đa khả năng viêm rốn, dưới đây là các phương pháp chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh ngay sau khi chào đời và trong những ngày đầu tiên mà cha mẹ nên lưu ý áp dụng.

Ngay sau khi bé được sinh

Tiến hành vệ sinh vùng rốn của bé

Ngay sau khi bé chào đời, dây rốn được kẹp lại để cho cuống luôn được sạch sẽ. Nếu kẹp rốn bị hở hoặc rơi ra, mẹ cần tiến hành vệ sinh sạch sẽ khu vực rốn. Mỗi ngày nên thực hiện từ 1-2 lần, nên sử dụng khăn mềm, thao tác nhẹ nhàng tránh ảnh hưởng đến con.

Cẩn thận khi tắm cho bé

Nhiều bà mẹ khuyên rằng, bạn chỉ nên lau chứ không nên tắm đến khi rốn của bé đã rụng. Tuy vậy, tắm rửa không gây ảnh hưởng đến bé, miễn là mẹ cần giữ cho cuống rốn luôn khô ráo và tránh chạm vào nước.

Khi cuống rốn dính nước, bạn hãy dùng một cái khăn mềm lau khô. Đôi khi, cuống rốn của con cũng có thể dính một số vết bẩn nếu bé đi tiêu. Mẹ hãy nhẹ nhàng vệ sinh sạch sẽ bằng nước muối sinh lý và lau khô.

Hướng dẫn cách chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh

Cẩn thận khi mặc quần áo cho bé

Rốn là bộ phận quan trọng, dễ bị tác động khi mặc quần áo. Khi mặc, mẹ có thể quấn tã phía dưới rốn giúp cho cuống khô và giữ nên giữa cho rốn hở càng nhiều càng tốt.

Để cuống rốn rụng tự nhiên

Nếu đã qua một thời gian nhưng cuống rốn vẫn chưa rụng thì mẹ cũng không cần quá lo lắng đâu nhé. Ở một số bé, cuống rốn thường rụng khá trễ. Nếu cuống rốn xuất hiện một số biểu hiện bất thường như: chảy máu, chảy nước vàng, … bạn nên liên hệ đến bác sĩ.

Tã phải được gấp dưới rốn

Mẹ không nên dùng gạc thường hoặc tã để băng rốn lại. Nguyên nhân là vì việc băng rốn nếu không được sử dụng cùng với những sản phẩm đã được tiệt khuẩn thì rốn của con rất dễ nhiễm vi khuẩn. Hơn nữa, rốn cũng lâu khô, nhất là khi thời tiết nóng ẩm. Ngoài ra, mẹ cần tránh sờ tay hoặc bôi những chất từ thảo dược không sạch lên bề mặt cuống rốn.

Xem thêm:

Sau khi dây rốn rụng

Hầu hết dây rốn sẽ tự tách từ 1-2 tuần sau khi bé chào đời. Ở 1 tuần đầu tiên, rốn của bé đỏ, có những mảng da khô hay xuất hiện một ít máu là hoàn toàn bình thường mẹ nhé. Tuy nhiên, nếu tình trạng chảy máu kéo dài quá lâu, mẹ cần đưa bé đến gặp bác sĩ để thăm khám kịp thời.

Mẹ có thể xử lý như thế nào với dây rốn?

Việc giữ hoặc vứt bỏ dây rốn đều được. Nếu mẹ muốn giữ dây rốn để làm vật lưu niệm bằng những cách đơn giản bên dưới:

Cách 1: Sử dụng dây rốn để làm vòng đeo tay lấp lánh: Một số nhà trang sức địa phương hay các cửa hàng trực tuyến, như Keepsake by Ry, có thể giúp bạn tạo ra một chiếc vòng tay lấp lánh từ dây rốn rụng của trẻ sơ sinh.
Cách 2: Giữ trong một gói màu đỏ: đây giống như vật kỷ niệm hay có nhiều người tin là một điều may mắn.

Một số quan niệm sai lầm khi chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh

Nhiều phụ huynh vẫn duy trì một số thói quen thiếu khoa học khi chăm sóc vùng rốn của bé. Những hành động tưởng chừng vô hại có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và ảnh hưởng đến quá trình lành sẹo. Dưới đây là những sai lầm thường gặp:

Băng rốn quá kín hoặc quá chặt: Một số người cho rằng việc quấn băng kín giúp bảo vệ vùng rốn, tuy nhiên cách làm này lại tạo môi trường ẩm ướt thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, khiến da quanh rốn bị đỏ, sưng hoặc chảy mủ.
Tự ý sử dụng thuốc hoặc vật liệu lạ: Nhiều người thoa thuốc đỏ, đắp lá, rắc hạt tiêu hay dùng các chất không rõ nguồn gốc với mong muốn giữ vệ sinh, nhưng những chất đó có thể gây kích ứng và nhiễm trùng.
Giật hoặc cắt cuống rốn khi chưa bong hoàn toàn: Một số trường hợp tự ý kéo bỏ phần cuống còn dính khiến vết thương rách, chảy máu và lâu liền hơn.
Rắc thuốc kháng sinh không theo chỉ định: Việc dùng bột kháng sinh hoặc bất kỳ dung dịch nào lên rốn khi chưa được bác sĩ cho phép đều tiềm ẩn nguy cơ gây phản ứng phụ và làm chậm quá trình phục hồi.

Một số triệu chứng của nhiễm trùng rốn

Nếu mẹ không biết cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh thì rất dễ bị nhiễm trùng. Nếu thấy bé có một số triệu chứng bên dưới, bạn hãy đưa bé đến bệnh viện ngay:

Bé bị sốt
Cuống rốn có mùi hôi hoặc xuất hiện tình trạng chân rốn chảy mủ
Phần da phía xung quanh cuống rốn bị đỏ và mềm
Bé khóc khi mẹ chạm nhẹ nhẹ vào rốn
Cuống rốn bị sưng và chảy máu

Khi nào cần đưa trẻ sơ sinh đến cơ sở y tế?

Việc chăm sóc rốn cho trẻ tại nhà tưởng đơn giản nhưng nhiều phụ huynh thực hiện chưa đúng cách, khiến vùng rốn dễ bị viêm. Bác sĩ Nguyễn Văn Toản khuyên cha mẹ cần nhanh chóng đưa con đến cơ sở y tế uy tín khi nhận thấy các biểu hiện bất thường sau:

Các dấu hiệu cảnh báo cần khám ngay:

Trẻ bị sốt cao trên 38 độ C hoặc có biểu hiện mệt mỏi, bỏ bú.
Vùng rốn sưng đỏ, lan rộng quanh bụng dưới.
Cuống rốn rỉ dịch vàng, xuất hiện mùi khó chịu.
Vết rốn chảy máu nhẹ hoặc rỉ dịch kéo dài.
Trẻ quấy khóc khi người lớn chạm vào khu vực rốn.

Khi xuất hiện các dấu hiệu nhiễm khuẩn, bác sĩ sẽ thăm khám và xác định nguyên nhân để chỉ định điều trị phù hợp. Những trường hợp nặng có thể cần nhập viện theo dõi, còn tình trạng nhẹ sẽ được hướng dẫn chăm sóc tại nhà. Phụ huynh cần tuân thủ đúng chỉ dẫn chuyên môn, sử dụng thuốc đủ liều và giữ vệ sinh rốn theo hướng dẫn y tế để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Câu hỏi thường gặp về rốn trẻ sơ sinh

Việc chăm sóc rốn giúp phòng tránh nhiễm trùng và theo dõi sự phát triển bình thường của trẻ. Dưới đây là một số thắc mắc của ba mẹ:

Câu 1: Bé đã rụng rốn chưa?

Mỗi trẻ rụng rốn vào thời điểm khác nhau. Cha mẹ không cần lo nếu cuống rốn bong chậm. Khi rốn chưa rụng sau 3–4 tuần, nên đưa bé đến cơ sở y tế kiểm tra.

Câu 2: Lỗ rốn có biểu hiện gì sau khi cuống rốn rụng?

Vùng rốn có thể hơi đỏ hoặc chảy một ít máu sau khi cuống rốn bong ra. Đây là phản ứng sinh lý và sẽ tự hết sau khoảng hai tuần.

Câu 3: Dấu hiệu cho thấy bé bị nhiễm trùng rốn là gì?

Trẻ có thể sốt, rốn có mùi hôi, da quanh rốn sưng đỏ và mềm. Bé thường quấy khóc khi chạm vào rốn. Khi xuất hiện các dấu hiệu này, cần đưa bé đi khám ngay.

Câu 4: Cách giúp cuống rốn mau khô là gì?

Phụ huynh nên quấn tã thấp dưới rốn, không che phần cuống. Giữ rốn thông thoáng và thay tã thường xuyên sẽ giúp rốn khô nhanh hơn.

Câu 5: Có nên thoa kem chống hăm lên rốn không?

Không bôi kem chống hăm hoặc dung dịch lạ lên rốn. Chỉ dùng sản phẩm theo hướng dẫn bác sĩ để bảo đảm an toàn cho làn da trẻ sơ sinh.

Với những chia sẻ bên trên, Sống Việt Nam hy vọng các bạn đã biết cách chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng cách. Để bé phát triển toàn diện nhất, mẹ đừng quên cập nhật những kiến thức mới về chăm bé chuẩn khoa học nhé.