Năng lượng xanh được xem là giải pháp chiến lược giúp Việt Nam đạt được cam kết Net Zero vào năm 2050. Việc chuyển dịch sang các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, và hydro xanh không chỉ hỗ trợ giảm phát thải mà còn tạo ra động lực tăng trưởng bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và mở ra cơ hội thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao.

Năng lượng xanh – Trụ cột cho cam kết Net Zero đến 2050

Phát triển năng lượng xanh đang trở thành một trong những chiến lược trọng tâm để Việt Nam hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, cam kết đã được đưa ra tại Hội nghị COP26.

Theo ông Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hiệp hội Dầu khí Việt Nam, các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió ngoài khơi, điện mặt trời, điện gió trên bờ và các công nghệ năng lượng mới như hydro xanh, amoniac xanh đang được định hướng phát triển mạnh mẽ. Đây không chỉ là giải pháp môi trường mà còn bảo đảm an ninh năng lượng, quốc phòng và tạo hiệu quả kinh tế lâu dài.

Lợi thế tự nhiên, vị trí và công nghệ quyết định phát triển năng lượng xanh Việt Nam

Việt Nam sở hữu tiềm năng thiên nhiên phong phú để phát triển năng lượng tái tạo, bao gồm nguồn gió dồi dào đặc biệt ở vùng biển ngoài khơi và bức xạ mặt trời cao quanh năm. Cùng với vị trí địa chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đây là cơ hội để Việt Nam trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực, thu hút dòng vốn quốc tế.

Bên cạnh đó, khoa học công nghệ đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi năng lượng. Các quốc gia phát triển như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc đã dẫn đầu nhờ đầu tư mạnh vào công nghệ pin lưu trữ, điện gió ngoài khơi và hydro xanh, giúp họ giảm phụ thuộc nhiên liệu nhập khẩu và dẫn dắt thị trường năng lượng sạch. Đây là bài học để Việt Nam không chỉ nhập khẩu mà còn làm chủ công nghệ năng lượng xanh trong tương lai.

Thực trạng, thách thức và bước tiến của chuyển đổi năng lượng xanh ở Việt Nam

Khu vực doanh nghiệp tư nhân đóng vai trò ngày càng quan trọng trong quá trình chuyển dịch năng lượng xanh của Việt Nam. Các doanh nghiệp tiêu biểu như Tập đoàn T&T đã phát triển hơn 10 dự án năng lượng tái tạo với tổng công suất vận hành hơn 3.000 MW và dự kiến tăng lên 16.000–20.000 MW vào năm 2035. Công ty Rạng Đông cũng tiên phong phát triển các sản phẩm chiếu sáng tiết kiệm điện và hệ thống điện mặt trời mái nhà ứng dụng công nghệ IoT, AI để tiết kiệm năng lượng hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, phát triển năng lượng xanh còn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là khung chính sách và tiêu chuẩn pháp lý chưa thực sự ổn định và minh bạch. Việt Nam cần hoàn thiện cơ chế giá điện rõ ràng, tổ chức đấu giá minh bạch, cạnh tranh và xây dựng tiêu chuẩn phân loại xanh quốc gia để thu hút và định hướng dòng vốn đầu tư hiệu quả.

Ngoài ra, Việt Nam cũng chịu áp lực từ các cơ chế toàn cầu như CBAM của EU, buộc các doanh nghiệp trong nước phải xanh hóa quy trình sản xuất để giữ vững lợi thế xuất khẩu. Mô hình “Người mua đầu tiên” tại Hàn Quốc, giúp đảm bảo đầu ra cho công nghệ mới qua hợp tác công – tư, là bài học quý để Việt Nam có thể áp dụng nhằm giảm rủi ro và thúc đẩy thương mại hóa công nghệ xanh nhanh hơn.

Kết luận

Trong bối cảnh các thị trường quốc tế ngày càng siết chặt tiêu chuẩn môi trường thì năng lực xanh sẽ là yếu tố then chốt để:

• Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt
• Thu hút đầu tư xanh chất lượng cao
• Giữ vững vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu

Phát triển năng lượng xanh không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để Việt Nam thực hiện cam kết Net Zero một cách thực chất và bền vững. Đừng quên theo dõi Sống Việt Nam để không bỏ lỡ những thông tin hữu ích mỗi ngày nhé!