Việt Nam đang chủ trương đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp. Các hoạt động nông nghiệp sẽ chuyển đổi tư duy phát triển xanh, tuần hoàn và bền vững nhằm mục tiêu tiến tới Net Zero vào năm 2050. Trong bài viết này, hãy cùng Sống Việt Nam tìm hiểu về các phương pháp Net Zero trong nông nghiệp.
Net Zero trong nông nghiệp
Ngành nông nghiệp Việt Nam đang hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050 như cam kết tại các hội nghị khí hậu COP26 và COP28. Với nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính, nông nghiệp được xem là nguồn phát thải lớn thứ hai tại Việt Nam, đặc biệt trong các hoạt động như sản xuất lúa, chăn nuôi và sử dụng phân bón. Đây là một thách thức lớn do lượng phát thải từ nông nghiệp chủ yếu là metan và nitơ oxit – hai loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính đến năm 2030. Các giải pháp bao gồm áp dụng công nghệ canh tác cải tiến như tưới khô ướt xen kẽ và chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang mô hình lúa-thủy sản.
Đồng thời, việc cải thiện khẩu phần chăn nuôi và tái sử dụng chất thải làm phân bón cũng được khuyến khích. Đề án phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long với mục tiêu 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp, góp phần bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Việt Nam không chỉ chuyển đổi từ “tư duy sản xuất” sang “tư duy kinh tế” mà còn thúc đẩy “kinh tế xanh,” nhằm tạo giá trị bền vững. Với các chính sách và mô hình bền vững, ngành nông nghiệp cam kết giảm thiểu tác động khí hậu, nâng cao thu nhập cho người nông dân và bảo vệ hệ sinh thái.
Xem thêm:
- Ứng dụng Net Zero trong ngành bán lẻ hiệu quả
- Chuyển đổi số và tương lai Net Zero trong sản xuất
- Net Zero trong nông nghiệp và phương pháp phát triển bền vững
Nông nghiệp bền vững đóng góp những gì cho mục tiêu Net Zero
Nông nghiệp bền vững đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đạt được mục tiêu Net Zero, tức là giảm lượng khí thải nhà kính xuống mức bằng không. Dưới đây là một số đóng góp chính của nông nghiệp bền vững:
Giảm thiểu tối đa lượng khí thải nhà kính
- Giảm sử dụng phân bón hóa học: Phân bón hóa học khi sản xuất và sử dụng sẽ thải ra khí nitrous oxide (N2O) – một loại khí nhà kính mạnh gấp 300 lần so với CO2.
- Quản lý chất thải hữu cơ: Thay vì để chất thải hữu cơ phân hủy tự nhiên và thải ra khí methane (CH4), nông nghiệp bền vững tận dụng chúng để làm phân compost, biogas, giảm thiểu lượng khí thải.
- Giảm thiểu việc đốt rơm rạ: Đốt rơm rạ sau thu hoạch là một trong những nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm không khí và thải ra một lượng lớn khí carbon dioxide.
- Sử dụng năng lượng tái tạo: Thay thế các nguồn năng lượng hóa thạch bằng năng lượng mặt trời, gió, hoặc sinh khối để vận hành máy móc nông nghiệp.
Tăng cường khả năng hấp thụ khí carbon
- Trồng rừng và bảo vệ rừng: Rừng đóng vai trò như những bồn chứa carbon tự nhiên, hấp thụ một lượng lớn CO2 từ khí quyển.
- Cải thiện chất lượng đất: Các phương pháp canh tác bền vững như luân canh cây trồng, trồng cây phủ đất giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng giữ nước và carbon.
Nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên
- Quản lý nước hiệu quả: Tối ưu hóa việc dùng nước trong sản xuất nông nghiệp. Điều này giúp giảm áp lực lên nguồn nước và giảm thiểu lượng khí thải liên quan đến quá trình xử lý nước thải.
- Giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật: Sử dụng hợp lý thuốc bảo vệ thực vật một và các biện pháp sinh học giúp giảm ô nhiễm môi trường và bảo vệ đa dạng sinh học.
Tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu
- Các giống cây trồng chịu hạn: Giúp nông dân thích ứng với các điều kiện khí hậu khắc nghiệt và giảm thiểu rủi ro do hạn hán.
- Hệ thống canh tác đa dạng: Giảm thiểu những rủi ro do dịch bệnh và biến động khí hậu.
Xem thêm:
- Net Zero trong xây dựng: Xu hướng tất yếu của tương lai
- Công nghệ kỹ thuật năng lượng tái tạo là gì? Các công mới nhất hiện nay
- Năng lượng mặt trời là gì, có lợi gì, được dùng để làm gì?
Một số phương pháp phát triển nông nghiệp bền vững, hướng đến Net Zero trong nông nghiệp
Quản lý đất hiệu quả
- Luân canh cây trồng: Trồng luân phiên các loại cây trồng khác nhau để cải thiện chất lượng đất, giảm sâu bệnh và hạn chế xói mòn.
- Trồng cây phủ đất: Trồng các loại cây phủ đất để bảo vệ đất, cải thiện độ phì nhiêu và giảm thiểu xói mòn.
- Không cày đất: Giữ lớp đất mặt nguyên vẹn để bảo vệ vi sinh vật có lợi và tăng khả năng giữ nước của đất.
Quản lý nước hiệu quả
- Thủy lợi nhỏ giọt: Cung cấp nước trực tiếp cho rễ cây, giảm thiểu lượng nước thất thoát do bốc hơi.
- Thu gom nước mưa: Xây dựng các hệ thống thu gom nước mưa để sử dụng cho tưới tiêu trong mùa khô.
- Tái chế nước: Sử dụng lại nước thải sau khi xử lý để tưới tiêu cho cây trồng.
Sử dụng phân bón hữu cơ
- Phân compost: Chế biến chất thải hữu cơ thành phân compost để cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và cải thiện chất lượng đất.
- Phân xanh: Trồng các loại cây họ đậu để bón xanh, cung cấp đạm cho đất.
Quản lý sâu bệnh hại bằng các biện pháp sinh học
- Sử dụng thiên địch: Sử dụng những loài thiên địch để tiêu diệt sâu bệnh hại.
- Phun thuốc trừ sâu sinh học: Sử dụng các loại thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ thực vật hoặc vi sinh vật.
- Luân canh cây trồng: Giảm mật độ sâu bệnh hại bằng cách thay đổi cây trồng hàng năm.
Bảo vệ đa dạng sinh học
- Tạo các hàng rào xanh: Tạo các hàng rào xanh để bảo vệ đa dạng sinh học và cung cấp môi trường sống cho các loài côn trùng có lợi.
- Trồng các loài cây bản địa: Tăng cường đa dạng sinh học và bảo tồn các giống cây trồng bản địa.
Năng lượng tái tạo
- Sử dụng năng lượng mặt trời: Lắp đặt các tấm pin mặt trời để cung cấp điện cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp.
- Sử dụng biogas: Chế biến chất thải hữu cơ thành biogas để cung cấp năng lượng cho các hoạt động sản xuất.
Giảm thiểu chất thải
- Tái chế bao bì: Sử dụng lại các loại bao bì để giảm thiểu lượng rác thải.
- Compost hóa chất thải hữu cơ: Chuyển đổi chất thải hữu cơ thành phân compost để sử dụng trong sản xuất nông nghiệp.
Xem thêm:
- Nguồn năng lượng không tái tạo là gì? Phân biệt với năng lượng tái tạo
- Năng lượng tái tạo là gì? Có những nguồn nào? Lợi ích của năng lượng tái tạo
- Hiệu ứng nhà kính là gì? Nguyên nhân, hậu quả, biện pháp
Kết luận
Net Zero trong nông nghiệp và phương pháp phát triển bền vững đang trở thành nhiệm vụ quan trọng của toàn dân và đất nước. Bằng việc áp dụng những phương pháp canh tác thông minh, tối ưu hóa tài nguyên và sử dụng năng lượng tái tạo, chúng ta sẽ hoàn thành mục tiêu tạo ra một hệ sinh thái nông nghiệp cân bằng, bền vững và thân thiện với môi trường.
Theo dõi Sống Việt Nam để cập nhật thêm những thông tin mới nhất bạn về Net Zero nhé.