Ngày 28/6/2025, tại tọa đàm giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và cộng đồng doanh nghiệp Anh quốc, Chính phủ Anh hỗ trợ mục tiêu Net Zero vào năm 2050, trong khuôn khổ Quan hệ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP). Đây là tín hiệu tích cực, mở ra cơ hội lớn để Việt Nam thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang năng lượng tái tạo, đặc biệt là lĩnh vực điện gió ngoài khơi.

Hỗ trợ 1 tỷ USD từ Anh – “Bàn đạp” cho Net Zero

Khoản hỗ trợ 1 tỷ USD được Bộ Tài chính Anh tái khẳng định, đồng thời nhận được sự quan tâm đặc biệt từ phía Việt Nam. Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh, nguồn lực tài chính từ các đối tác như Anh sẽ đóng vai trò then chốt trong việc hiện thực hóa các mục tiêu của Quy hoạch điện VIII điều chỉnh.

Theo ông Nguyễn Hoàng Long, quan hệ thương mại và hợp tác giữa Việt Nam và Anh phát triển nhanh chóng, tích cực trong thời gian qua. Các hiệp định thương mại như UKVFTA và việc Anh chính thức gia nhập CPTPP đã tạo động lực mới cho hợp tác song phương, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, công nghệ và dịch vụ.

Năm 2024, thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Anh đạt kỷ lục 8 tỷ bảng Anh, trong đó Việt Nam xuất khẩu 6,7 tỷ bảng và nhập khẩu 1,3 tỷ bảng. Đặc biệt, Anh là đối tác dẫn đầu về xuất khẩu dịch vụ vào Việt Nam, với tổng giá trị đạt hơn 40 tỷ bảng Anh. Đây là nền tảng vững chắc để thúc đẩy hợp tác trong các dự án năng lượng, công nghệ xanh và chuyển giao công nghệ.

Điện gió ngoài khơi, lĩnh vực trọng tâm của hợp tác Việt Nam – Anh

Một trong những điểm nhấn trong hợp tác năng lượng giữa Việt Nam và Anh là điện gió ngoài khơi. Anh là quốc gia đi đầu thế giới về công nghệ, chuỗi cung ứng và cơ chế tài chính trong lĩnh vực này. Việt Nam đặt mục tiêu phát triển 6.000 MW điện gió ngoài khơi vào năm 2030, và tăng lên 17.500 MW vào năm 2035.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long, sau khi Nghị quyết 68 được ban hành, nhiều tập đoàn tư nhân Việt Nam đã đăng ký triển khai các dự án điện gió ngoài khơi. Việt Nam kỳ vọng dự án đầu tiên sẽ chính thức triển khai vào cuối năm 2025, với sự hỗ trợ của Anh về công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, hoàn thiện thể chế và tiếp cận vốn. Mỗi dự án điện gió ngoài khơi có thể yêu cầu 60-70 tỷ USD, do đó nguồn tài chính quốc tế là yếu tố then chốt để thực hiện thành công.

Hỗ trợ công nghệ và đào tạo – Chìa khóa chuyển dịch năng lượng

Không chỉ hỗ trợ tài chính, Anh còn cam kết chia sẻ công nghệ hiện đại và kinh nghiệm triển khai điện gió ngoài khơi. Việt Nam đang trong giai đoạn hoàn thiện khung pháp lý, quy trình cấp phép, và phát triển hạ tầng kỹ thuật, do đó sự hỗ trợ từ các chuyên gia Anh sẽ giúp rút ngắn thời gian triển khai và nâng cao hiệu quả vận hành.

Bên cạnh đó, đào tạo nguồn nhân lực cũng là ưu tiên hàng đầu. Việt Nam cần đội ngũ kỹ sư, quản lý và chuyên gia vận hành có trình độ cao để đảm bảo các dự án điện gió ngoài khơi vận hành an toàn, hiệu quả và bền vững. Hợp tác đào tạo với Anh sẽ giúp xây dựng nền tảng nhân lực lâu dài, đáp ứng nhu cầu phát triển năng lượng sạch trong thập kỷ tới.

Môi trường đầu tư thông thoáng và minh bạch

Để thu hút đầu tư quốc tế, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cam kết Việt Nam sẽ tiếp tục tháo gỡ rào cản, tạo môi trường đầu tư minh bạch và thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt trong các lĩnh vực:

• Năng lượng tái tạo và điện gió ngoài khơi.
• Bán lẻ và chuỗi cung ứng.
• Đầu tư công nghệ và chuyển đổi số.

Đặc biệt, Việt Nam sẽ chính thức loại bỏ thủ tục đánh giá nhu cầu kinh tế (ENT) đối với nhà đầu tư nước ngoài theo CPTPP từ 14/1/2024 và theo UKVFTA từ 1/8/2025, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Anh tham gia vào thị trường bán lẻ và năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

Net Zero 2050 – Cam kết và hành động

Khoản hỗ trợ 1 tỷ USD từ Anh không chỉ là tín hiệu tích cực về tài chính, mà còn là sự khẳng định về cam kết hợp tác lâu dài để giúp Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero 2050. Các dự án điện gió ngoài khơi, cùng với việc phát triển năng lượng mặt trời, thủy điện nhỏ và công nghệ lưu trữ, sẽ là những bước đi chiến lược giúp Việt Nam giảm phát thải carbon, đảm bảo an ninh năng lượng và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

PGS.TS Trương Mạnh Tiến, Phó Chủ tịch Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam, nhận định: “Hỗ trợ quốc tế, đặc biệt từ các quốc gia dẫn đầu về công nghệ như Anh, là yếu tố quyết định để Việt Nam triển khai các dự án năng lượng xanh lớn, giảm áp lực phát thải và hướng tới nền kinh tế carbon thấp”.

Kết luận

Hỗ trợ tài chính 1 tỷ USD từ Anh là bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển dịch năng lượng và thực hiện Net Zero tại Việt Nam. Đây không chỉ là cơ hội để phát triển điện gió ngoài khơi, mà còn thúc đẩy hợp tác công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực và hoàn thiện thể chế.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành trung tâm năng lượng tái tạo tại Đông Nam Á, đồng thời hiện thực hóa mục tiêu Net Zero 2050. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp trong nước và đối tác quốc tế sẽ quyết định thành công của hành trình này, góp phần tạo ra một nền kinh tế bền vững, xanh và thịnh vượng cho các thế hệ tương lai.