Ứng dụng AI ứng phó biến đổi khí hậu thông qua việc dự báo thời tiết và thiên tai chính xác hơn, tối ưu hóa sử dụng năng lượng và phát triển năng lượng sạch, cải thiện hiệu quả nông nghiệp và lâm nghiệp, giám sát và bảo tồn hệ sinh thái, cũng như nâng cao khả năng phòng chống và thích ứng của cộng đồng. Cụ thể, AI giúp phân tích dữ liệu, phát hiện sớm các rủi ro như cháy rừng, lũ lụt, hạn hán, và hỗ trợ xây dựng các kịch bản biến đổi khí hậu để đưa ra quyết định chính sách phù hợp.

AI – Công cụ mạnh mẽ hỗ trợ cuộc chiến chống biến đổi khí hậu

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một trong những công nghệ quan trọng nhất trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu nhờ khả năng phân tích dữ liệu lớn và xử lý các nhiệm vụ phức tạp nhanh hơn và hiệu quả hơn con người. Công nghệ này không chỉ giúp dự báo các hiện tượng môi trường mà còn hỗ trợ các ngành như nông nghiệp, quản lý rác thải, bảo tồn thiên nhiên, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu.

Hai tập đoàn công nghệ Nhật Bản NEC và Sumitomo đã hợp tác phát triển dịch vụ AI nhằm ứng phó hạn hán và cải thiện sản xuất nông nghiệp toàn cầu. Bằng cách kết hợp dữ liệu lịch sử canh tác, hình ảnh vệ tinh và cảm biến tại trang trại, dịch vụ này đề xuất các phương pháp canh tác tối ưu giúp tăng năng suất, tiết kiệm nước và phân bón. Giải pháp này rất cần thiết trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng phổ biến do biến đổi khí hậu.

Ứng dụng AI trong giám sát môi trường và giảm phát thải

AI được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động giám sát môi trường như đo lường sự tan chảy của các tảng băng trôi, lập bản đồ nạn phá rừng và dự báo thời tiết chính xác hơn. Ví dụ, AI giúp phân tích hình ảnh vệ tinh để lập bản đồ các tảng băng ở Nam Cực chỉ trong tích tắc, điều mà con người phải mất rất nhiều thời gian và công sức. Ngoài ra, tổ chức “Dọn dẹp đại dương” ở Hà Lan đang dùng AI để phát hiện và lập bản đồ rác thải nhựa đại dương, hỗ trợ loại bỏ ô nhiễm hiệu quả hơn.

Theo báo cáo của Boston Consulting Group, AI có thể giúp giảm từ 5% đến 10% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu vào năm 2030, tương đương tổng lượng phát thải hằng năm của Liên minh châu Âu. AI hỗ trợ các doanh nghiệp và tổ chức trong việc tối ưu quy trình sản xuất, cải tiến công nghệ và đưa ra quyết định giảm phát thải hiệu quả hơn.

Thách thức và triển vọng phát triển AI bền vững

Tuy AI mang lại nhiều lợi ích trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, việc vận hành các hệ thống AI cũng tiêu tốn lượng lớn điện năng. Nghiên cứu mới nhất cho thấy các hệ thống AI của Google tiêu thụ năng lượng tương đương với một quốc gia nhỏ như Ireland mỗi năm. Điều này đặt ra thách thức lớn về mặt môi trường và đòi hỏi sự cân bằng giữa hiệu quả ứng dụng AI và chi phí năng lượng.

Tại kỳ họp Hội đồng Môi trường Liên hợp quốc UNEA-6, các đại biểu nhấn mạnh cần kết hợp giữa phát triển công nghệ AI và bảo vệ môi trường. Các kỹ sư phần mềm cần hợp tác chặt chẽ với các nhà khoa học khí hậu để thiết kế các hệ thống AI tiết kiệm năng lượng, đồng thời đảm bảo AI dễ tiếp cận và phù hợp với các quốc gia thu nhập thấp bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu.

AI đang dần khẳng định vai trò then chốt trong việc hỗ trợ dự báo, giám sát và xử lý các vấn đề do biến đổi khí hậu gây ra. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng này, cần có sự phối hợp đa ngành nhằm phát triển AI theo hướng bền vững, cân bằng giữa lợi ích và tác động môi trường. Đây chính là chìa khóa để bảo vệ hành tinh trong tương lai gần.